ဦးေအာင္ဇင္ စံေတာ္ခ်ိန္သတင္းစာ( ၂၃-၄-၂၀၁၄) အင္တာဗ်ဳး
ေမးခြန္းေတြ၊ အဆုိေတြကို လႊတ္ေတာ္ၾကီးက မွတ္တမ္းတင္ရုံ၊ ၀န္ၾကီးဌာနေတြက ေရွာင္ေျဖရုံနဲ႔ ဒီမုိကေရစီလႊတ္ေတာ္ၾကီး ျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘူး။
ဦးေအာင္ဇင္( ပုဇြန္ေတာင္ျမိဳ႕နယ္ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္)
ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ပုံစံတူညီသည့္ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံတြင္ လႊတ္ေတာ္တြင္း တပ္မေတာ္အခန္းက႑ပါ၀င္မႈေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ပုံႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မ်ား၊ မဲေပးမႈပုံစံမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ကြာဟ ေနမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဘာလီကၽြန္းတြင္ ဧျပီလ ၈ရက္ေန႔မွ ၁၀ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပခဲ့သည့္ အင္ဒုိနီးရွား-ျမန္မာ ပါလီမန္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲစီမံခန္႔ခြဲမႈဆုိင္ရာေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ သူ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီမွ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီ၀င္ ပုဇြန္ေတာင္ျမိဳ႕နယ္ျပည္သူ႔ လြတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ဇင္ႏွင့္ စံေတာ္ခ်ိန္သတင္းစာမွ အင္တာဗ်ဴးျပဳလုပ္ထားသည္မ်ားကုိ ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။
ေမး။ ပါလီမန္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲစီမံခန္႔ခြဲမႈဆုိင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲတက္ေရာက္ျဖစ္ပုံနဲ႔ အဲ့ဒီမွာ ဘယ္လုိအေၾကာင္းအရာေတြကို အဓိကထားေဆြးေႏြးျဖစ္လဲဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အုိင္ဒီဘီတကၠသိုလ္က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ပါတီကို ဖိတ္ၾကားလို႔ ပါတီကိုယ္စားလွယ္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ တက္ခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ အင္ဒုိနီးရွားပါလီမန္ဥကၠဌလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ျပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံက ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြက ကိုယ္စားလွယ္ ၁၇ ေယာက္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားျပဳကုိယ္စားလွယ္၁၀ ေယာက္ တက္ေရာက္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီမွာ ကၽြန္ေတာ္က လက္ရွိလႊတ္ေတာ္တြင္းအေျခအေနအခ်ိဳ႕ုကို တင္ျပခဲ့တယ္။ NLD ပါတီက ဦး၀င္းထိန္က သူတို႔ပါတီရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ၊ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးပါတီက လႊတ္ေတာ္ရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ၊ တစညပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူတို႔ပါတီရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို တင္ျပခဲ့တယ္။
ေမး။ သူတို႔ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ နိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွာ တူတယ္လို႔ၾကားတယ္။ သူတို႔ႏုိင္ငံမွာေရာ ဒီမို ကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္ဖို႔ ဘယ္လုိပုံစံနဲ႔ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့တာကုိ ေလ့လာခြင့္ရခဲ့ရင္ ေျပာေပးပါဦး။
ေျဖ။ သူတို႔ႏိုင္ငံကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံလုိပဲ လႊတ္ေတာ္တြင္းတပ္မေတာ္ရဲ့အခန္းက႑ ပါ၀င္ခဲ့တယ္။ ဒီပါ၀င္မႈ ကို တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေလွ်ာ့ခ်တာ ႏွစ္ေပါင္း၅၀ေလာက္ၾကာတယ္။ တပ္မေတာ္သားေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲပါ၀င္မႈမွာ တေရြ႕ေရြ႕ေျပာင္းရတယ္ဆိုတဲ့ လႊတ္ေတာ္တြင္းတပ္မေတာ္ရဲ့ ပါ၀င္မႈနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အင္ဒုိနီးရွားပါလီမန္ဥကၠဌ က တင္ျပခဲ့တယ္။ ေနာက္ျပီး ေရြးေကာက္ပြဲမွာ Mix PR စနစ္ကို က်င့္သုံးတာေတြ႔ရတယ္။ အခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ႏိုင္သူအကုန္ယူဆုိတဲ့ FPTP စနစ္သုံးျပီး အခ်ီဳ႕ေနရာေတြမွာ PRစနစ္ကို က်င့္သုံးတယ္ဆုိတာ သိခြင့္ရခဲ့တယ္။
ေမး။ FPTP စနစ္နဲ႔ PRစနစ္ ကြာျခားမႈေလးကို သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ေျဖ။ FPTPစနစ္က ႏို္င္သူအကုန္ယူဆိုတဲ့အတြက္ မဲသုံးေလးမဲ အကြာနဲ႔ ႏိုင္သြားတာေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲ့ဒီလို မဲသိပ္မကြာဘဲရႈံးသြားသူနဲ႔ သူ႔ကိုကုိယ္စားျပဳျပီး ေပးထားတဲ့ျပည္သူေတြအတြက္ကေတာ့ နစ္နာတာေပါ့။ PRကေတာ့ အခ်ိဳးကဆုိေတာ့ အနည္းကုိ ကုိယ္စားျပဳတဲ့ကုိယ္စားလွယ္ေတြလည္း လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္တာ ေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ PRက်င့္သုံးဖို႔ မသင့္ဘူးလို႔ ထင္ေနၾကတာေတြရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နဲ႔ ပုံစံခ်င္းတူတဲ့ အင္ဒုိနီးရွားမွာဆိုရင္ PR ကို အလြယ္တကူသုံးေနၾကပါျပီး။
ေမး။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေရာ ဘယ္လုိေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို က်င့္သုံးဖုိ႔အၾကံေပးခ်င္သလဲ။
ေျဖ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ PRသုံးဖုိ႔ ခါးခါးသီးသီးျဖစ္ေနတာေတြ ရွိတယ္။ ဒါဆုိရင္ PRကို ဘယ္လုိပုံစံနဲ႔က်င့္သုံးလို႔ ရမလဲလို႔ စဥ္းစားသင့္တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ PRကို ျပည္သူ.႔လႊတ္ေတာ္မွာသုံး ။ အမ်ိဳးသားလႊတ္ ေတာ္မွာ FPTPစနစ္သုံးျပီးး တုိင္းျပည္အေျခအေန ျငိမ္းခ်မ္းမႈသိပ္မရွိတဲ့ေနရာမွာဆုိရင္ PR မသုံးနဲ႔ေပါ့။ အင္ဒုိနီး ရွားလုိပဲ Mix PR က်င့္သုံးဖုိ႔ အၾကံျပဳခ်င္တယ္။ ဒီလုိက်င့္သုံးမယ္ဆုိရင္ ဘယ္ႏုိင္ငံေရးပါတီပဲႏုိင္ႏိုင္၊ အစိုးရဖြဲ႔လုိ႔ ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအာက္ေျခမွာ ကိုယ္စားျပဳမႈအနည္းငယ္စီပါလာေတာ့ အမ်ားစုက ကုိယ္လုပ္ခ်င္တုိင္း လုပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။
ေမး။ ေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပခ်ိန္က အင္ဒုိနီးရွားႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေနခ်ိန္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ေရြးေကာက္ပြဲမဲေပးမႈပုံစံေတြကိုေရာ ေလ့လာခြင့္ရခဲ့ရင္ မဲေပးမႈဘယ္လုိရွိတယ္္ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ သူတို႔ဆီမွာ မဲရုံတစ္ရုံမွာ မဲေပးခြင့္ရွိသူ အေယာက္ ၅၀၀ပဲရွိတယ္။ ေနာက္ျပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈလည္း ရွိတယ္။ မဲေပးတဲ့အခါမွာလည္း ၀င္ျပိဳင္တဲ့ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ပါတီေတြရဲ့စာရင္ကိုု စီထားတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ပါတီကုိ မဲေပးရင္ အမတ္က မဲမရဘူး။ အမတ္ကုိမဲေပးရင္ ပါတီပါ မဲရတယ္။ ဒါက သူတုိ႔ရဲ႕ထူးျခားခ်က္ေပါ့။ မဲေပးတဲ့သူက ကိုယ္ေပးခ်င္တဲ့သူေနရာမွာ လက္သန္းနဲ႔လက္ေဗြႏွိပ္ျပီးရင္ အဲ့ဒီေနရာမွာ အေပါက္ေလးေဖာက္ျပီး မဲပုံးထဲထည့္ရတာ။ မဲေပးေနခ်ိန္မွာ မဲရုံေစာင့္ကလည္း သူ႔ေနရာနဲ႔သူ ထုိင္ေနတယ္။ ပါတီကလူေတြကလည္း သူ႔ ေနရာနဲ႔သူ ေအးေအးေဆးေဆးပဲ ထုိင္ေနတယ္။ ဒီမွာလုိ ဟိုနားရုတ္ရုတ္၊ ဒီနားရုတ္ရုတ္ မရွိဘူး။ အားလုံးမဲေပး ျပီးလို႔ မဲေရတဲ့အခါမ်ာလည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိတယ္။ အားလုံး၀ိုင္းၾကည့္လုိ႔ရတယ္။ တစ္ေယာက္ကမဲဖြင့္။ တစ္ ေယာက္က ရတဲ့မဲကို အမွတ္အသားနဲပ တစ္ခါတည္းမွတ္တယ္။ ဘယ္ေနရာကေန ျပည္သူကၾကည့္ရမယ္ဆိုတာ မ်ိဳး လည္း မရွိဘူး။ ဒါ့အျပင္ ၾကိဳတင္မဲလည္း မရွိေတာ့ မဲမသမာမႈလည္း မရွိဘူး။
ေမး၊ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြက လုိအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ေ၀ဖန္ေျပာဆုိေနတဲ့အေပၚ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ၂၀၁၀က႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ၂၀၁၂ ကပဲျဖစ္ျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြက လႊတ္ေတာ္အေတြ႔အၾကံဳ မရွိၾက ဘူး။ အဲ့ဒီအတြက္ အားနည္းခ်က္ကေတာ့ ရွိမွာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ဆုိရင္လည္း ပန္းခ်ီဆရာတစ္ေယာက္ကေန လႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာတယ။ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္ခဲ့တာမဟုတ္ဘူး။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ျပည္သူ႔ အက်ိဳးကုိ ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတဲ့စိတ္နဲ႔ပဲ တစ္ျဖည္းျဖည္းေလ့လာခဲ့ရတာ။ ကၽြန္ေတာ့္ကို ဘာလီမွာတုန္း က ေမးခြန္းတစ္ခုေမးတယ္။ အဲ့ဒါက မင္းတုိ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ျပည္သူ႔အတြက္ ေရွ႕က မားမားမတ္ မတ္ရပ္တည္တယ္ဆုိေတာ့ ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ ဦးေဆာင္ဖို႔ေရာ ပါမွာလားလို႔ ေမးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကိုုယ္စား လွယ္ေတြကို ဆႏၵျပပြဲမွာ မပါရဘူးလို႔ ဘယ္ဥပေဒမွာမွ မျပ႒ာန္းထားဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဆႏၵျပပြဲပါေတာ့မယ္ဆုိရင္ ဆႏၵျပမယ့္အေၾကာင္းကို အရင္ေလ့လာရတယ္။ ဥပေဒတစ္ခုျပင္ဖုိ႔ဆုိရင္လည္း ဘယ္ဥပေဒကို ျပင္ဖို႔ျပမွာလဲ ၾကည့္ရတယ္။ ဒီဥပေဒက ျပင္ဖို႔လိုတယ္ဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အရင္တင္ျပမယ္။ မရရင္ ပါတီအေနနဲ႔ ထပ္တင္ မယ္။ အဲ့ဒီလိုလုပ္ရင္း ျပည္သူေတြတကယ္ဒုကၡေရာက္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ဥပေဒနဲ႔အညီ ျပည္သူေတြ႔ေရွ႕မွာ မားမား ရပ္ျပီး ဆႏၵျပမွာပါ။ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ကုိယ္စားလွယ္ေတြရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ရွိေနေသးတယ္လို႔ ေျပာေနတာ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခုဆုိရင္ အလြန္ျပင္ဖုိ႔ခက္တယ္ဆုိတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကိုေတာင္ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ေဆာင္ရြက္ေနပါျပီလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ေမး။ ျပီးခဲ့တဲ့လႊတ္ေတာ္မွာ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြရဲ့ ေမးခြန္းေမးတာ နည္းတယ္လို႔ ေျပာေနၾကတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေျပာေပးပါဦး။
ေျဖ။ တစ္ခါတစ္ေလ ေမးခြန္းေမးျပီး ဘာမွျဖစ္မလာတဲ့အခါ စိတ္ဓာတ္က်တာလည္း ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ တစ္ခါ တစ္ေလ ကိုယ္ေမးတဲ့ေမးခြန္း ျပန္ေျဖတဲ့အေျဖက ကိုယ့္ေမးခြန္းရဲ့အေျဖမဟုတ္လို႔ တစ္ဆက္တစ္စပ္တည္း ေမးခြန္းေတြ ျပန္ျပန္ေမးေနရတာလည္း ရွိတယ္။ ကိုယ္ကေတာ့ ျပည္သူေတြကို ဘာေမးေပးမယ္ ေျပာထားလို႔ ျပည္သူေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေနေပမယ့္ တစ္ခါတေလ အေျဖက တစ္လြဲျဖစ္ေနေတာ့ ဘာမွမထူးဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ေျဖတဲ့သူကလည္း ငါတို႔ဌာနကို စြဲခ်က္တင္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ လုိအပ္ခ်က္ကို ေထာက္ျပေနတာဆုိုတာသိျပီး ေသခ်ာလုပ္ေဆာင္လာရင္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္ၾကီးကလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အားလုံး လိုခ်င္ေနတဲ့ဒီမုိကေရစီလြတ္ ေတာ္ၾကီး ျဖစ္လာမွာပါ။
ေမး။ ဒါဆုိ အခုလြႊတ္ေတာ္ၾကီးက ဒီမုိုကေရစီလႊတ္ေတာ္ၾကီး မဟုတ္ေသးဘူးလို႔ ေျပာရတဲ့အေၾကာင္းက-----
ေျဖ။ မဟုတ္ေသးဘူး။ လႊတ္ေတာ္ၾကီးက ဟိုအရင္က အာဏာပုိင္ေတြ ေရာေထြးယွက္ေနဆဲျဖစ္လုိ႔ ဒီမုိကေရ စီလႊတ္ေတာ္ၾကီး မဟုတ္ေသးတာပါ။ ဒီမုိကေရစီခရီးလမ္းကို ေလွ်ာက္လွမ္းေနဆဲ လႊတ္ေတာ္ၾကီးပဲ ျဖစ္ေနေသး တယ္။ လႊတ္ေတာ္ၾကီးမွာ ေမးတဲ့ေမးခြန္းေတြ၊ အဆုိေတြကို လႊတ္ေတာ္ၾကီးက မွတ္တမ္းတင္ရုံနဲ႔ ၀န္ၾကီးဌာန ေတြက ေရွာင္ေျဖတဲ့ေနရာပဲ ျဖစ္ေနဦးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွန္ထားတဲ့လႊတ္ေတာ္ၾကီး ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၀န္ၾကီးဌာနေတြရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေထာက္ျပတဲ့အခါ အေျဖတစ္ခုထြက္လာတဲ့အထိ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လုိပါတယ္။ အဲ့ဒီလုိ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ မရွိေသးဘဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ၾကီးက ေျဖေလွ်ာတဲ့ အဆင့္၊ ဒီမုိကေရစီလႊတ္ေတာ္ၾကီးျဖစ္ဖုိ႔ ေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့အဆင့္ပဲ ရွိေသးပါတယ္။
ေမး။ အင္ဒုိနီးရွားႏိုင္ငံရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေလ့လာသူတစ္ဦးအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မၾကာမီက်င္းပမယ့္ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကေရာ တရားမွ်တတဲ့ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္မယ္လုိ႔ ထင္လား။
ေျဖ။ ၂၀၁၄ ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္မွာပါ။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲလည္း ျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဒုတိယအစမ္းစာေမးပြဲလည္း ျဖစ္တယ္။ ၂၀၁၄ ေရြးေကာက္ပြဲေပၚမူတည္ျပီး ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲက ဘယ္လုိျဖစ္မလဲဆုိတာ သိႏုိင္မယ္။ ၂၀၁၀နဲ႔ ၂၀၁၂ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ဒီမုိကေရစီအင္အား စုေတြ မညီညြတ္ခဲ့လို႔ လႊတ္ေတာ္မွာ ဇာတ္ရံပဲ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ တကယ့္ဒီမုိကေရစီကိုသြားခ်င္ရင္ ကုိယ့္အတၱ နည္းနည္း ေလွ်ာ့ၾကပါ။ ဒါမွ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲက လည္း တကယ္လွပတဲ့ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္လုိ ဒီမုိကေရစီ နည္းက်တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္မွာပါ။
