ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို မည္သူဦးေဆာင္သင့္သနည္း
အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာသန္းျငိမ္းႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး
ေဇယ်ာလင္း TRADE TIME ဂ်ာနယ္၊ ၁၆-၂-၂၀၁၃
ေမး။ တရားစီရင္ေရးမ႑ိုင္အေပၚ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္က ေခတ္အဆက္ဆက္က လႊမ္းမုိးခဲ့ပါတယ္။ အခုထိလည္း လႊမ္းမိုးမႈရွိေနဆဲလို႔ ေျပာေနၾကတဲ့အေပၚ ဆရာ့ရဲ့အျမင္ေလး သိပါရေစ။
ေျဖ။ လြန္ခဲ့တဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလက္ထက္မတုိင္ခင္ မဆလအစိုးရလက္ထက္ကတည္းက သိသိသာသာပါပဲ။ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမ႑ိုင္တင္မကပါဘူး၊ ပါတီေခတ္ဆိုေတာ့ ပါတီကလႊမ္းမိုးခဲ့ပါတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ျပည္သူလူထုက
လည္း ေတာက္ေလွ်ာက္ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ အဲ့ဒီအက်င့္ေတြက ဒီဘက္ ဒီမုိကေရစီေခတ္ထိေတာင္ ရွိသင့္သေလာက္ ရွိေန ေသးတယ္။ လူၾကီးေတြကေတာ့ ဒီမုိကေရစီအေျပာင္းအလဲကာလမွာ တရားစီရင္ေရးမ႑ိုဳင္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္န႔ဲ အျခားမ႑ိဳင္ေတြက လႊမ္းမိုးမႈ မရွိေအာင္နဲ႔ တရားစီရင္ရာမွာလည္း မွ်မွ်တတျဖစ္ေအာင္ သူတုိ႔ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ တကယ့္ လက္ေတြ႔က်ေတာ့ ေအာက္ေျခကလူေတြ ေျပာင္းလဲမႈမရွိေသးဘူး။ ေအာက္ေျခကလူေတြ မေျပာင္းလဲေသးေတာ့ အေပၚ ကလူေတြကို အျပစ္ရွိတယ္လုိ႔ မေျပာခ်င္ပါဘူး။
ေမး။ ဒီျပႆနာေတြကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းရမယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ျပႆနာေတြကို အေပၚကတာ၀န္ရွိသူေတြကလည္း လ်စ္လ်ဴရႈထားလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ ျပည္သူထူထုကလည္း အခု ေခတ္ေျပာင္းေနျပီ။ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္က ခၽြတ္ယြင္းေနတယ္ဆုိရင္လည္း ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ သက္ဆုိင္ရာကို တင္ျပျပီး ေျပာဆုိရမယ္။ မီဒီယာေတြအေနနဲ႔ လည္း ဒါမ်ိဳးေတြကိုေဖာ္ထုတ္ျပီးေတာ့ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရးသားေပးရမယ္။ အားလုံး၀ိုင္း၀န္းျပီးေတာ့ လုပ္ရမယ္။ ဒါမွ အဆင္ေျပမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။
ေမး။ အားလုံးကေျပာေနပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ဖုိ႔႕ အေရးအၾကီးဆုံးလုိအပ္တယ္လို႔၊ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာ ျပင္ဆင္သင့္ပါသလဲ။
ေျဖ၊ အေျခခံဥပေဒကေတာ့ မျဖစ္မေနျပင္ဆင္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ အစကတည္ကလည္း ျပင္ဆင္ရမယ္ဆိုတာ သိပါ တယ္။ အန္ကယ္တုိ႔အေနနဲ႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္တုန္းကလည္း ၂၀၁၀ အေျခခံဥပေဒၾကီးက ေကာင္းလွပါတယ္ဆိုျပီး ၀င္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေျခခံဥပေဒထဲမွာ ဒီမုိကေရစီစံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ မကုိက္ညီတာတြ အမ်ားၾကီးရွိေနပါေသးတယ္။ အဲ့ဒါေတြကို မျဖစ္မေနျပင္ဆင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ အစကတည္းက ယူဆျပီးသားပါ။
ေမး။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရမယ္ဆိုေတာ့ အလြယ္တကူျပင္ဆင္လို႔ ရႏုိင္ပါ့မလား။
ေျဖ။ ျပင္မယ္ဆိုျပန္ေတာ့ တစ္ဖက္ကေန ျပင္ဆင္ရခက္ေအာင္ ဥပေဒေတြ၊ စည္းကမ္းေတြနဲ႔လုပ္ထားတယ္။ ေနာက္တခုကလည္း အခုထိ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း ျဖစ္ေနတယ္ ဆုိတာကလည္း အရင္ကတည္း က တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ မယုံၾကည္မႈေတြ ၊ သဟာဇာတမျဖစ္မႈေတြ အဲ့ဒီအေပၚမွာ အေျခတည္ျပီးေတာ့မွ ဒီလိုမညီမွ်မႈေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ သူတုိ႔ဘက္ကလည္း စိုးရိမ္တာေတြ ဘာေတြ ရွိတာေပါ့။ သူတို႔ကုိကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ အေျခခံဥပေဒထဲမွာ ထည့္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ လတ္တေလာ ခ်က္ခ်င္းၾကီး အကုန္လုံးေကာင္းေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ဆုိတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ျဖည္း ျဖည္းခ်င္းပဲ ျပင္ဆင္သြားရမယ္။ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ယုံၾကည္မႈေတြ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒီဘက္မွာ လုပ္ေနတဲ့သူေတြေရာ၊ ဟိုဘက္ကလူေတြပါ အားလုံးတိုင္းျပည္အတြက္ လုပ္ေနတဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္။ တို႔ႏုိင္ငံေကာင္းေအာင္ တုိ႔အတူတူလက္တြဲျပီးလုပ္ၾကမယ္။ ေတာ္ရုံတန္ရုံ အျပစ္အနာအ ဆာဆိုလည္း ခြင့္လြႊတ္တန္ခြင့္လႊတ္ၾကမယ္ဆုိတဲံ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ အဲ့ဒီလုိ နည္းလည္မႈေတြ ရလာေအာင္ တည္ေဆာက္မွသာ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ဖို႔ လမ္းပြင့္သြားမယ္လို႔ ဆရာထင္ပါတယ္။
ေမး။ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို အစိုးရအဖြဲ႔က ဦးေဆာင္ျပီး ျပင္ရမွာလား၊ လႊတ္ေတာ္က ျပင္ရမွာလား။
ေျဖ။ လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပဳေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာပဲ ျပင္ဆင္ရမွာပါ။ အျပင္ကေန ျပင္ဆင္ဖုိ႔ဆုိတာကေတာ့ သိပ္ မလြယ္ဘူး။
ေမး။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုေတြ နည္းပါးေနတာေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံအျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔ အခက္အခဲ မရွိႏိုင္ဘူးလား။
ေျဖ။ ဒါက အခုေတာ့ ရွိေနႏုိင္ေသးတယ္။ ခုနကေျပာခဲ့သလိုပဲ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ဖုိ႔အတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းကိုက ျပဳျပင္ဖို႔ခက္ေအာင္ ျဖစ္ေနတယ္။
ေမး။ လက္ရွိျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ေရာ အားလုံး ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ အဆင္ေျပသြားႏိုင္မွာလဲ။
ေျဖ၊ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖုိ႔ကေတာ့ အဓိကအခ်က္ေပါ့။ ကိုယ့္ႏုိင္ငံကို ႏိုင္ငံေရးအရ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ လုပ္မယ္လို႔ ဘယ္လုိပဲရည္မွန္းရည္မွန္း ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးတုိးတက္ဖုိ႔ ၊ လူမႈေရးတုိးတက္ဖို႔ ေကာင္းေအာင္လုပ္မယ္ဆုိ ရင္ ျပည္တြင္းမွာျငိမ္းခ်မ္းေရး ရွိရမယ္။ ကိုယ့္ရဲ့ျပည္သူျပည္သားေတြ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး သဟာဇာတျဖစ္ရမယ္။ ညီရင္းအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမေတြလို ေနထိုင္ႏုိင္ရမယ္။ အဲ့ဒီလုိညီညြတ္မႈ၊ စည္းလုံးမႈ၊ သဟာဇာတရွိမႈ၊ အဲ့ဒါေတြမရွိဘဲနဲ႔က ေတာ့ ေရွ႕ဆက္ဘာမွျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။
ေမး။ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ ဘယ္အပိုင္းေတြကို အဓိကထားျပီး ျပင္ဆင္သင့္ပါသလဲ။
ေျဖ။ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဖုိ႔ေျပာမယ္ဆုိရင္လည္း အမ်ားၾကီးေပါ့။ ျပင္ဆင္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ရွိေနတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အဓိကအားျဖင့္ အၾကီးအက်ယ္ျပင္ဆင္သင့္တယ္တယ္လို႔ ယူဆတဲ့ အရာေတြက ျပင္ဆင္ဖုိ႔အခက္ဆုံး ျဖစ္ေန တယ္။ ျပင္ဖုိ႔ကေတာ့ အခုကစျပီး ျပင္ဆင္သင့္တယ္။ ဒီအပိုင္းကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ဒီမုိကေရစီမွာ အေရးၾကီးတယ္ ဆိုတာထက္ ျပင္ဖို႔လြယ္မယ့္ကိစၥေတြကို ႏွစ္ဖက္အေနနဲ႔ ညွိႏိႈင္းလို႔ လုိက္ေလ်ာလို႔ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အပိုင္းေတြနဲ႔ တုိင္းျပည္အ တြက္၊ ျပည္သူအတြက္ ၊ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ေရာ အက်ိဳးရွိမယ္ဆိုတဲ့ အပိုင္းေလးေတြကို အရင္ဆုံးျပင္သင့္တယ္။
ေမး။ အေျခခံဥပေဒကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲျပီးေတာ့မွ ျပင္ဆင္သင့္ပါသလား။ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ ျပင္ဆင္ သင့္ပါသလား။
ေျဖ။ ျပင္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ အခုျပင္ရင္ အေကာင္းဆုံးပဲေပါ့။ အေျခခံဥပေဒျပင္တာနဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲ က သိပ္ျပီးေတာ့ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ပတ္သက္တာ မရွိဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲတရားမွ်တမႈဆိုတာက ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ၊ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ့ ၾကီးၾကပ္မႈေတြ ပါ၀င္ယွဥ္ျပိဳင္တဲ့ ပါတီေတြရဲ့ သေဘာထားမွန္ကန္မႈ ေတြ အေပၚမွာ ပိုျပီးေတာ့ မူတည္တယ္။
ေမး။ တရားစီရင္ေရးမ႑ိုဳင္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ေတြအျပင္ ျပည္သူလူထုကို ဘယ္လုိအၾကံျပဳခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ျပည္သူလူထုနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြဆိုတာ တစ္သားတည္းပါ။ အတူတူပါပဲ။ ျပည္သူေတြခံစားေနရသလုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လည္း ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ျပည္သူေတြအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အတတ္ႏုိင္ဆုံး သည္းခံျပီးေတာ့ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုစီကို ေခၚေဆာင္လာခဲ့တယ္။ အဲံဒိလမ္း ေၾကာင္းေလး ပိုျပီးေတာ့ ထင္ရွားလာေအာင္ ၊ ပီျပင္လာေအာင္၊ ၀ိုင္း၀န္းေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ လုပ္ကုိင္ေပးၾကဖုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။